Bệnh sán chó có lây từ người sang người không?

Bệnh sán chó là một trong những căn bệnh nhiễm ký sinh trùng thường gặp nhất. Nhiều gia đình có đến 2-3 người mắc bệnh cùng một lần mà không biết nguyên nhân do đâu. Và nhiều người đặt câu hỏi rằng liệu bệnh sán chó có lây từ người sang người không? Và những con đường lây bệnh sán chó là như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu để nắm rõ thông tin.

Ấu trùng sán chó di chuyển trong mí mắt

Vừa qua, tại buồng bệnh 110, Khoa Khám bệnh theo yêu cầu, Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng Trung ương (Viện SRKSTCTTW) gặp trường hợp trong một gia đình 4 người thì có đến 3 người nhiễm sán chó. Điều này khiến mọi người dè chừng và có phần lo sợ bệnh sẽ lây nhiễm từ người sang người.

Tuy nhiên sự thật là giun đũa chó (sán chó) không thể phát triển thành dạng trưởng thành và đẻ trứng trong cơ thể người nên không thể lây từ người sáng người. Và nguồn lây của giun là từ trứng dính trên các thức ăn tươi sống.

Do đó, nếu 1 người trong gia đình đã nhiễm, rất có thể những thành viên khác trong gia đình cũng nhiễm do ăn cùng bữa ăn với nhau nên trứng giun có thể lây lan trong đồ ăn gây đồng nhiễm cho nhiều thành viên trong gia đình cùng lúc.

Đồng thời sán chó cũng không lây qua tuyến nước bọt và qua con đường quan hệ tình dục.

Giun đũa chó ký sinh bên trong bộ phận sinh dục nam

Bệnh sán chó lây qua con đường nào?

Tác nhân gây bệnh là Enchinococcus, một loài sán dây ký sinh trong ruột của họ chó. Trứng của chúng theo phân ra ngoài môi trường và phát tán vào đất, bụi, rau,…

Trẻ con thường dễ bị nhiễm sán chó do hay chơi đùa dưới đất, bốc thức ăn dưới đất bỏ vào miệng. Trứng sán cũng có lẫn trong rau trồng trong vườn, khi rau không được rửa sạch hay chưa nấu chín.

Khi con người ăn phải trứng, các ấu trùng giun sẽ được phóng thích, đi xuyên qua thành ruột và theo đường máu di chuyển đến gan, phổi, hệ thần kinh trung ương.

Những người nuốt phải trứng giun Toxocara (sán chó), trứng nở giải phóng ấu trùng trong ruột non, ấu trùng chui qua thành ruột di chuyển đến gan. Từ gan, ấu trùng qua hệ tuần hoàn và bạch huyết di trú đến các tổ chức khác như phổi, nội tạng ở bụng, mắt,... gây ra các tổn thương ở nội tạng.

Bệnh nhiễm ấu trùng giun sán từ thú cưng không có triệu chứng lâm sàng đặc hiệu, bệnh thường gặp ở trẻ em nhiều hơn người lớn và xét nhiệm ký sinh trùng là cách duy nhất để biết chính xác bạn có bị nhiễm sán chó hay không.

Mẩn ngứa da do nhiễm giun đũa chó

Cách phòng bệnh sán chó:

Vì bệnh sán chó có thể lây lan qua đường ăn uống khi ăn những thức ăn có chứa ấu trùng giun nên để phòng tránh căn bệnh này nguyên tắc đầu tiên là phải ăn chín, uống sôi.

·         Cần vệ sinh môi trường sạch sẽ; quản lý chó mèo, không để chó mèo phóng uế ra môi trường xung quanh.

·         Tẩy giun sán định kỳ cho chó mèo. Khi tiếp xúc với đất, cát, nhất là ở khu vực có nuôi chó mèo phải rửa bằng xà phòng thật sạch, đặc biệt là trẻ em.

·         Chó, mèo cũng cần được tắm rửa thường xuyên và không nên ôm hôn chúng.

·         Tránh để chó tiếp xúc với đồ dùng cá nhân để phòng bệnh sán chó

·         Không cho chó vào khu vực trồng rau, cải của vườn nhà để tránh nhiễm sán từ phân chó.

xem chi tiết

Phòng và chữa bệnh sán lợn như thế nào?

Bệnh ấu trùng sán gạo heo là bệnh truyền nhiễm ở mô gây ra bởi ấu trùng (Cysticercus) sán dây lợn (Taeniasolium).

Thịt lợn nhiễm ấu trùng sán gạo heo

Người nhiễm bệnh có thể có rất ít hoặc không có triệu chứng trong nhiều năm, có những u chắc, không đau khoảng 1-2cm ở dưới da và ở cơ hoặc có triệu chứng thần kinh nếu não bị ảnh hưởng. Sau nhiều tháng hay nhiều năm, các u này chuyển sang đau và sưng phù rồi hết sưng. Ở các nước đang phát triển, tình trạng u hết phù chính là một trong những nguyên nhân thường gặp nhất gây co giật.
Bệnh sán dây lợn (tên khoa học: Cysticercosis) là một bệnh mạn tính có tổn thương ở da, cơ, não của lợn và người do các u nang sán lợn (trong có đầu sán) gây nên và tác nhân là do sán dây ký sinh trong ruột non. Sán dây lợn là bệnh trong hệ thống các bệnh ký sinh trùng lây truyền giữa động vật và người. Trong bệnh này, lợn đóng vai trò là vật chủ trung gian lây bệnh mang trong mình các ấu trùng sán dây.

Biểu hiện lâm sàng tuỳ theo vị trí khu trú của nang ở da ảnh hưởng tới thẩm mỹ, ở não có thể gây động kinh, giảm trí nhớ hoặc rối loạn vận động.

Sán lợn nguy hiểm như thế nào?

Nhiễm sán dây lợn (ấu trùng sán gạo heo) có thể xảy ra khi ăn thịt lợn sống, chưa nấu chín hoặc quản lý phân chưa tốt. Sau khi lợn ăn phải ấu trùng sán, ấu trùng chui qua thành ruột vào hệ thống tuần hoàn và đi khắp cơ thể lợn. 24-72 giờ kể từ khi ăn phải, ấu trùng sẽ cư trú ở các mô liên kết hoặc các cơ, sau 2 tháng, ấu trùng tạo thành một nang có vỏ bọc ngoài.

Lợn mắc ấu trùng sán được gọi là lợn gạo. Sau thời gian phát triển 2,5-4 tháng, ấu trùng có khả năng lây nhiễm.

Nếu người ăn phải kén sán chưa chết vào dạ dày, dưới tác dụng của dịch vị, ấu trùng thoát khỏi vỏ kén để phát triển thành sán trưởng thành ký sinh ở ruột non. Thời gian hoàn thành chu kỳ khoảng 5-7 tháng. Tuổi thọ của sán dây lợn 20-30 năm, có thể rất lâu tới 70 năm.
Sán gạo heo là bệnh mạn tính có tổn thương ở da, cơ, não,... Chúng có thể tồn tại trong cơ thể người rất lâu. Tùy từng vị trí sẽ có các biểu hiện khác nhau.

Người bị nhiễm ấu trùng sán lợn

Ở da: Các nang nhỏ bằng hạt đỗ hoặc hạt dẻ, tròn, chắc, không đau, di động trên nền sâu và lăn dưới da, màu da ở trên bình thường. U nang sán thường nổi ở mặt trong cánh tay, sau nhiều năm sẽ bị vôi hoá, lúc này có thể phát hiện được bằng X-quang.
Ở não: Biểu hiện như một u nang trong não hoặc có thể gây nên nhiều triệu chứng lâm sàng đa dạng không đặc hiệu như tăng áp lực sọ não, cơn động kinh, suy nhược trí năng, rối loạn tâm thần. Bệnh nhân có thể bị liệt, có thể bị đột tử.
Ở mắt: Nang ấu trùng có thể nằm trong hốc mắt, mi mắt, trong kết mạc, thuỷ tinh thể, tiền phòng gây giảm thị lực hoặc bị mù tuỳ theo vị trí của ấu trùng trong mắt.
Ở cơ tim: Làm tim đập nhanh, tiếng tim biến đổi, bệnh nhân bị ngất xỉu.
Ấu trùng sán dây lợn sẽ ở dưới âm 20 độC. Ở âm 20 - 0 độC, nó sống được gần 2 tháng và trong nhiệt độ phòng thí nghiệm sống được 26 ngày. Do đó, nếu muốn dùng thịt sống, người dùng phải ướp thịt ở âm 10 độC trong 4 ngày mới bảo đảm. Nhiệt độ 50-60 độC, ấu trùng sán sẽ chết sau 1 giờ.

Nguyên nhân và chẩn đoán:
Con người bị nhiễm bệnh thường là do ăn phải thực phẩm hoặc uống nước chứa trứng sán lợn. Rau sống là nguồn lây bệnh chính. Trứng sán lợn ăn phải này xuất phát từ trong phân của người bị nhiễm sán trưởng thành, trường hợp này gọi là bệnh sán lợn trưởng thành.
Bệnh sán lợn trưởng thành là một bệnh khác do ăn phải nang sán trong thịt lợn nấu không chín. Những người sống với ai đó bị nhiễm sán lợn thì có nguy cơ cao hơn mắc bệnh ấu trùng sán lợn.Việc chẩn đoán có thể dựa vào chọc hút nang sán. Chụp hình não bằng cắt lớp điện toán (CT) hoặc hình ảnh cộng hưởng từ (MRI) mang hiệu quả cao nhất trong chẩn đoán bệnh ở não. Số bạch cầu được gọi là bạch cầu ái toan, tăng trong dịch não tủy và máu cũng được sử dụng làm chẩn đoán.

Phòng ngừa và điều trị:
Có thể phòng ngừa bệnh hiệu quả bằng vệ sinh cá nhân và cải thiện điều kiện vệ sinh. Việc phòng ngừa bao gồm: nấu thịt heo chín kỹ, nhà vệ sinh hợp quy cách và tăng cường khả năng tiếp cận được nguồn nước sạch. Điều quan trọng để phòng ngừa lây lan là điều trị những người mắc bệnh sán lợn trưởng thành. Bệnh không ảnh hưởng đến hệ thần kinh có thể không cần điều trị. Điều trị những người mắc bệnh ấu trùng sán lợn ở não bằng praziquantel hoặc albendazole. Việc dùng thuốc có thể đòi hỏi thời gian dài. Steroid dùng để chống viêm trong thời gian điều trị và thuốc chống co giật cũng có thể được dùng. Đôi khi phẫu thuật để loại bỏ nang sán.

xem chi tiết

Biểu hiện của bệnh Sán lá gan cần phải biết

Bệnh Sán lá gan vốn là bệnh khó phát hiện & dễ bị nhầm lẫn với các bệnh có triệu chứng tương tự khác, do đó khi chuẩn đoán đòi hỏi bác sĩ cần có kinh nghiệm & phải hết sức lưu ý. 

Cụ bà Nguyễn Thị Ngọc, 74 tuổi, đến từ Đồng Nai bị sốt cao kéo dài trong nhiều ngày liền. Mặc dù đã đi đến rất nhiều trung tâm y tế cũng như bệnh viện lớn tại Đồng Nai và cả Tp. HCM để khám bệnh nhưng bà đều được chuẩn đoán là bị đau bao tử. Vì thế, các bác sĩ chữa trị đều cho bà xuất viện sau khi thấy bà đã hạ sốt. Tuy nhiên, với trường hợp của bà Ngọc, chỉ vài ngày sau bà lại tái sốt và kèm theo đau bụng. Thấy bệnh tình không có tiến triển tốt, người nhà bà Ngọc được nhiều người khuyên là nên đưa bà đến Bệnh viện Vinmec để được chẩn đoán cách chính xác. Sau khi tìm hiểu về Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park, người nhà đã quyết định đưa bà đến đây chữa trị.

Sau khi khám sơ bộ và nhận thấy các dấu hiệu của bệnh nhân là sốt cao liên tục và đau bụng ở hạ sườn phải, bác sĩ Nguyễn Thị Thương – bác sĩ chuyên khoa nội – đã cho bệnh nhân tiến hành chụp CT cùng với xét nghiệm máu và soi phân để chắc chắn rằng bệnh nhân không phải bị chứng đau bao tử đơn thuần nhưng là một bệnh khác có mức độ nguy hiểm cao hơn. Sau khi đã có tất cả kết quả xét nghiệm cận lầm sàng, bà Ngọc đã được bác sĩ tại Vinmec chẩn đoán là mắc bệnh sán lá gan.

Hình ảnh chụp mẫu phân BN Nguyễn Thị Ngọc có trứng Sán lá gan

Ngay tại thời điểm chuẩn đoán chính xác được bệnh mà bệnh nhân đang mắc phải, các bác sĩ đã lên phác đồ điều trị phù hợp và theo dõi chặt chẽ diễn biến sức khỏe của bệnh nhân để hỗ trợ kịp thời. Chỉ trong vòng 3 ngày, bà Ngọc đã được chữa trị hoàn toàn khỏi bệnh Sán lá gan và khỏe mạnh trở lại. Bác sĩ Thương cho biết, đây là ca mắc bệnh sán lá gan đầu tiên tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park và được chữa trị thành công trong thời gian ngắn là 3 ngày.

Sau 3 ngày điều trị, bà Nguyễn Thị Ngọc vô cùng phấn khởi khi biết mình đã được chữa khỏi căn bệnh sán lá gan lớn. Bà cho biết: “Tôi rất cám ơn sự tận tình của các bác sĩ và y tá Bệnh viện Vinmec đã nhanh chóng giúp tôi chuẩn đoán đúng bệnh và điều trị dứt điểm, để tôi có thể sớm hồi phục sức khỏe. Sau khi chữa khỏi bệnh sán lá gán, tôi cảm thấy rất yên tâm về khả năng chăm sóc y tế tại đây cho sức khỏe của mình về sau vì tôi cũng đã nhiều tuổi rồi.”

Phỏng vấn thêm bác sĩ Nguyễn Thị Thương về cách phòng bệnh sán lá gan, bác sĩ cho biết phòng tránh bệnh sán lá gan không khó, đòi hỏi ý thức giữ gìn vệ sinh cá nhân và vệ sinh ăn uống cẩn thận. Cách tốt nhất để tránh mắc bệnh là không ăn rau, canh, ốc hay thịt động vật nấu chưa chín. Ngoài ra, cần lưu ý không uống nước chưa đun sôi và luôn nhớ rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi ăn.

Theo số liệu thống kê mới nhất thì hiện nay tại Việt Nam, tỷ lệ mắc bệnh sán lá gan lên đến hơn 4.094 người, phân bố tại 231 huyện, thuộc 45 tỉnh thành trên toàn quốc.

Sán lá gan là 1 loại ký sinh trùng & chủ yếu ký sinh ở các loài động vật ăn cỏ như trâu, bò; đôi khi là chó, mèo, và đặc biệt là ốc. Sán cũng có thể có trong các loại rau sống dưới nước như rau ngổ, rau nhút, rau cần, cải xoong,... Sán lá gan có 2 loại lớn và nhỏ, tuy nhiên chỉ những sán lá gan lớn mới có khả năng gây bệnh và các biến chứng nguy hiểm khác.

Các triệu chứng khi nhiễm sán lá gan:

- Bệnh Sán lá gan nhỏ: đau tức vùng gan, rối loạn tiêu hóa (kém ăn, bụng ọc ạch khó tiêu); đôi khi có biểu hiện sạm da, vàng da và dấu hiệu gan to hay xơ gan tùy theo mức độ của bệnh.

- Bệnh Sán lá gan lớn: đau vùng hạ sườn phải lan về phía sau hoặc đau vùng thượng vị và mũi ức; tính chất đau không đặc hiệu, có thể âm ỉ, đôi khi đau dữ dội, cũng có trường hợp không đau bụng. Bệnh nhân mệt mỏi, có cảm giác đầy bụng khó tiêu, rối loạn tiêu hóa, buồn nôn, có thể sốt hoặc đau khớp, đau cơ và mẩn ngứa...

- Khi có các triệu chứng này, người bệnh nên đến các cơ sở y tế uy tín để khám & phát hiện đúng nguyên nhân gây bệnh trong thời gian sớm nhất.

xem chi tiết

Ngứa nhiều chỉ nghĩ là viêm da không ngờ bị nhiễm sán chó mèo

Da nổi mẩn ngứa, mụn nhỏ, bầm tím… triệu chứng giống hệt các bệnh da liễu, nhưng khi đi khám nhiều người đã rất bất ngờ khi bác sĩ kết luận bị nhiễm sán chó mèo. Đây là một loại ký sinh trùng nguy hiểm với cơ thể.

Ấu trùng giun đũa chó di chuyển trong mắt

Triệu chứng dể nhầm với bệnh da liễu

Chị Trần Thị Lan Anh (ở Hưng Yên) cho biết, chị bị ngứa hơn một năm nay và suốt thời gian đó đã đi điều trị tại nhiều viện mà không đỡ. Chị đã uống hết loạt thuốc này đến thuốc khác, rồi tìm đến cả thuốc lá tắm, tình trạng ngứa của chị không thuyên giảm. Những cơn ngứa cứ hành hạ chị mỗi ngày. Nhiều khi chị ngứa đến phát cáu, gãi tới chảy máu mới thôi. Sau khi vào Viện Sốt rét Ký sinh trùng Côn trùng Trung ương, các bác sĩ thăm khám, làm xét nghiệm đã kết luận chị bị nhiễm bệnh giun đũa chó mèo. Biết được kết quả, chị Lan Anh đã rất bất ngờ.

BS.Nguyễn Thu Trang, Phòng khám Đa khoa Medlatec TP.HCM cho biết, đã ghi nhận nhiều trường hợp đến khám trong tình trạng ngứa nhiều nơi trong cơ thể, ở tay và chân xuất hiện nhiều vết đỏ như nổi mề đay. Sau khi khám và cho xét nghiệm máu đã xác định bệnh nhân bị giun đũa chó ( hay còn gọi là sán chó) mà trước đó bệnh nhân đã đi điều trị bệnh về da liễu mãi không đỡ.

Mới đây, bệnh nhân nam (35 tuổi, quận 12, TP.HCM) thấy mẩn ngứa gan bàn tay, da căng sần, thường xuất hiện vào buổi tối, không thấy nổi mụn nước đã vào khám. Lúc đầu anh cũng chỉ nghĩ mình bị viêm da thông thường. Nhưng những cơn ngứa ngày càng nặng, nhận thấy những bất thường anh đã lấy máu xét nghiệm. Kết quả cho thấy kháng thể anti Toxocara IgG dương tính bằng xét nghiệm ELISA. Dựa vào những triệu chứng trên và kết quả xét nghiệm, các bác sĩ đã tìm ra nguyên nhân gây nên tình trạng ngứa của anh là do nhiễm giun đũa chó. Sau đó, bệnh nhân đến phòng khám và được bác sĩ kê đơn điều trị giun đũa chó. Sau điều trị, tình trạng ngứa đã giảm rõ rệt.

Viêm da do nhiễm giun sán

Theo BS.Nguyễn Thu Trang, khi cơ thể khi nhiễm giun đũa chó mèo, người bệnh có những biểu hiện như: Ngứa, nổi mẩn; đau đầu, đau bụng, khó tiêu; đau nhức mỏi, tê bì; sốt, thở khò khè. Người bệnh có thể kèm một hoặc các triệu chứng sau: Gan to, viêm phổi, đau bụng mạn tính, rối loạn thần kinh khu trú, tổn thương ở mắt, rối loạn thị lực, viêm mắt, tổn thương võng mạc.

Vì triệu chứng như da nổi mẩn ngứa, mụn nhỏ, bầm tím,… giống với các bệnh da liễu khác, nhất là vào những ngày thời tiết hanh khô, ngày lạnh hiện tượng ngứa da gặp nhiều hơn. Điều này khiến nhiều người chỉ nghĩ khi bị ngứa ngáy, nổi mẩn là cho rằng bị viêm da. Bởi vậy, khi xuất hiện những bất thường đó, người dân nên đến cơ sở y tế kiểm tra, từ đó bác sĩ sẽ đưa lời khuyên và phương án điều trị chính xác. Giai đoạn đầu nhiễm giun đũa chó rất khó phát hiện, chỉ khi có các biến chứng, tổn thương, viêm nhiễm một cơ quan nào đó trên cơ thể và xét nghiệm máu mới biết được.

GS.TS Nguyễn Văn Đề, nguyên Trưởng bộ môn Ký Sinh Trùng (Đại học Y Hà Nội) cho rằng, giun đũa chó có tên khoa học là Toxocara spp, là loại ký sinh trùng hình ống dài giống như giun đũa ở người, nhưng nhỏ hơn. Không chỉ chó, mèo thả rông mà cả chó, mèo cảnh đã được tắm rửa sạch sẽ cũng không loại trừ các loại ký sinh trùng gây bệnh.

Bình thường, một số loại giun sán có vật chủ chính là một số loại động vật, không ký sinh ở người. Nhưng trong quá trình sinh hoạt, các loại giun sán này có thể nhiễm vào cơ thể người qua đường ăn uống hoặc chui qua da vào cơ thể. Trẻ em là đối tượng dễ bị mắc nhất do tiếp xúc với đất hoặc trẻ hay ngậm, mút tay, đồ chơi, ôm ấp chó, mèo,…

Không chỉ nuôi chó, mèo mới mắc

Theo GS.TS Nguyễn Văn Đề, bệnh giun đũa chó mèo có thể gây nhiều biến chứng cho người bệnh. Thường giun đũa hoặc trứng giun đũa hiện diện trong phân chó, dính trên lông, khi được vuốt ve, trứng giun theo lông chó bám vào tay người qua đường ăn uống xuyên qua thành ruột, vào máu và đi khắp cơ thể.

Nếu không được phát hiện sớm, ký sinh trùng giun sẽ tự nhân lên, xâm nhập sâu vào các cơ quan nội tạng. Tùy vào vị trí trú ngụ mà chúng có thể gây bệnh khác nhau. Đặc biệt, ấu trùng có thể đến định vị ở những cơ quan hiểm yếu như hệ thần kinh trung ương, mắt và gây bệnh nguy hiểm như động kinh, viêm não – màng não, liệt, lác, mù mắt,… thậm chí dẫn đến tử vong cho người mắc bệnh khi không điều trị kịp thời.

Bệnh giun đũa chó mèo không lây từ người sang người nên biện pháp phòng bệnh là chủ yếu. BS.Nguyễn Thu Trang khuyến cáo, để phòng tránh bệnh mọi người cần phòng ngừa bằng các cách sau:

- Hàng tuần dọn dẹp sạch sẽ nơi chó, mèo nằm.

- Phân chó, mèo phải được chôn lấp hay bỏ vào túi và vứt bỏ vào thùng rác.

- Không cho trẻ chơi đùa nơi có chó, mèo thải phân.

- Rửa tay với xà phòng sau khi chơi đùa với chó, mèo, sau khi nghịch đất cát và trước khi ăn uống.

- Định kỳ tẩy giun cho chó, mèo.

Các chuyên gia cũng khuyến cáo, bệnh do giun đũa chó, mèo sẽ khó phát hiện nếu chỉ khám đơn thuần. Khi phát hiện các triệu chứng, như: Nổi ban, mẩn ngứa vài ngày không tìm thấy nguyên nhân, kèm theo sốt nhẹ hay đau mỏi, tê bì chân tay,… người bệnh cần làm xét nghiệm ELISA máu để phát hiện nhiễm ấu trùng giun đũa chó, mèo. Khi phát hiện nhiễm ấu trùng giun đũa chó mèo, người bệnh phải được điều trị đúng, đủ liều và phải đúng chuyên khoa thì bệnh mới khỏi. Thị trường hiện có nhiều loại thuốc có hiệu quả với giun đũa chó, mèo nhưng tuyệt đối mọi người không nên tự mua thuốc điều trị để tránh những biến chứng không đáng có.

xem chi tiết

Bệnh sán chó, những biến chứng nguy hiểm

Sán chó là một loại ký sinh trùng có tên khoa học là Toxocara canis. Nhiễm sán chó là do ăn phải trứng của sán chó có trong phân của chó. Trẻ em là đối tượng có nguy cơ cao, dễ bị nhiễm sán chó do thường chơi những trò chơi tiếp xúc với đất, hay ngậm, liếm đồ chơi, mút tay, bồng bế chó, mèo. Chúng ta còn có thể bị nhiễm bệnh do ăn các loại thịt bị ô nhiễm hoặc chưa chín, các loại trái cây và rau xanh bị nhiễm giun sán mà không rửa sạch hay là do sử dụng nguồn nước nhiễm giun sán. Ngoài ra, sán chó có thể xâm nhập vào cơ thể qua vết thương hở trên da.

Dị ứng da do nhiễm sán chó

Bệnh sán chó không lây từ người sang người, không lây từ mẹ sang con khi mang thai. Tuy nhiên, cả gia đình có thể cùng nhiễm do môi trường sống cùng bị ô nhiễm hoặc do ăn cùng bữa ăn có nhiễm ấu trùng sán chó.

Ấu trùng sán chó làm tổ trong não

Trứng sán chó vào trong ruột người sẽ nở thành các ấu trùng xâm nhập thành ruột và được chuyên chở theo đường máu đến các cơ quan của người như gan, não bộ, phổi, mắt,... Ở những cơ quan này, ấu trùng lang thang hàng tuần hay hàng tháng hoặc nằm im, trở thành những vật lạ và gây bệnh. Thường gặp nhiều nhất là triệu chứng ở da như: ngứa da, nổi mề đay, nổi cục u ở da, sung phù một vùng da,… rất dễ nhầm lẫn với các bệnh da liễu khác nên phần lớn các trường hợp điều trị bệnh da liễu một thời gian không khỏi trước khi nghĩ đến sán chó. Khi ấu trùng di chuyển đến mắt, bệnh nhân chủ yếu than phiền là mờ mắt nên khó phát hiện sớm. Khi thăm khám thường thấy viêm màng bồ đào hay viêm kết mạc sung huyết đỏ thường kèm ngứa, có khi thấy cả hình ảnh giun sán.

Ấu trùng sán chó di chuyển dưới da

Có trường hợp ấu trùng sán chó di chuyển đến não và làm tổ tại đây, gây nhức đầu, sưng đau cơ, yếu nửa người, liệt, co giật, chóng mặt, động kinh, viêm não - màng não, dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Ngoài ra, sán chó còn gây đau bụng, tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa dễ nhầm với viêm đại tràng mạn, tràn dịch màng phổi, ho kéo dài.

Đây là bệnh chủ yếu lây qua đường phân - miệng. Để phòng tránh tốt, chúng ta cần xây dựng thói quen ăn uống, sinh hoạt hợp vệ sinh, tránh tiếp xúc chó, mèo. Nên xổ giun định kỳ cho chó, mèo. Nuôi chó, mèo không nên thả rong để làm giảm bớt ô nhiễm môi trường.

Tham khảo trị bệnh sán chó.

xem chi tiết

Cảnh báo gia tăng bệnh sán chó hiện nay

Bệnh sán chó - còn gọi bệnh do nhiễm ấu trùng giun đũa chó gia tăng khi số gia đình nuôi chó trong nhà ngày càng nhiều. Chưa kể, chó thả rông phóng uế bừa bãi gây khó cho việc kiểm soát mầm bệnh trong môi trường đất cát.
Anh Trần Văn T. (thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam) vào tận Viện Sốt rét - Ký sinh trùng Quy Nhơn (Bình Định) với 2 đợt điều trị dài ngày, được chẩn đoán nhiễm bệnh sán chó. Anh T. cho biết, mình thường xuyên ăn rau sống cũng như các loại thức ăn sẵn bán tại chợ, cách đây mấy tháng bị ngứa khắp người. Sau 2 đợt điều trị, anh cho biết, các bác sĩ tại Viện Ký Sinh Trùng cho kết quả xét nghiệm bạch cầu ái toan trong giới hạn bình thường, tình trạng bệnh đã ổn định nên không cần điều trị tiếp.

Tổn thương da do nhiễm giun đũa chó

Bác sĩ Trần Văn Kiệm - Giám đốc Trung Tâm Kiểm Soát bệnh tật Quảng Nam chia sẻ, hiện nay bệnh nhiễm ấu trùng giun đũa chó đã không còn hiếm gặp. Ký sinh trùng này trên chó có tên khoa học là Toxocara canis. Đây là các loại giun tròn sống ký sinh ở ruột non của chó. Khi trưởng thành, các loại giun này sẽ đẻ trứng trong lòng ruột của chó, trứng giun sẽ theo phân ra ngoài môi trường. Sau 1 - 2 tuần trứng giun hóa phôi. Đây là giai đoạn có thể gây bệnh cho người nếu nuốt phải trứng. Sau khi trứng vào cơ thể người, ấu trùng giun sẽ được phóng thích, chúng di chuyển xuyên qua thành ruột và theo đường máu đến gan, phổi, hệ thần kinh trung ương. Tại đây, các ấu trùng có thể sống sót nhiều tháng và sau đó bị phản ứng viêm của cơ thể người tiêu diệt.

Các ấu trùng tuy ngừng phát triển nhưng chúng đã gây tổn thương tại các mô. Nếu bị nhiễm sán chó ở mắt, có thể gây giảm thị lực, thậm chí mù lòa; nhiễm ở não sẽ gây viêm não, nhức đầu, co giật. Tuy nhiên, một số người bị nhiễm không có triệu chứng. Một số người có các biểu hiện ngứa da, nổi mề đay dị ứng. Theo bác sĩ Kiệm, khi nhiễm ký sinh trùng loại này, người bệnh thường không có triệu chứng, chỉ một số người thấy ngứa nhưng đa số đến bệnh viện khám với triệu chứng ngứa. Có một số bệnh nhân đã tự mua thuốc uống nhưng không bớt, đi khám da liễu cũng không hết ngứa; có bệnh nhân bị nhức đầu, chóng mặt, gầy ốm lâu năm không rõ nguyên nhân và trị hoài không bớt khi chưa gặp bác sĩ chuyên khoa.

Mẩn ngứa da do nhiễm giun đũa chó

Cách phòng ngừa và vệ sinh hữu hiệu:

Tỷ lệ gia đình nuôi chó tăng cao cũng như việc thiếu kiểm soát chó thả rông là nguyên nhân khiến tỷ lệ người nhiễm sán chó ngày càng nhiều. Nhiều người dù không tiếp xúc với chó nhưng vẫn nhiễm do ăn thực phẩm có chứa ấu trùng từ phóng uế của chó mèo phát tán ra môi trường. Bác sĩ Trần Văn Kiệm cho biết, vì bệnh có thể lây lan khi dùng thức ăn có chứa ấu trùng giun nên để phòng tránh cần giữ gìn vệ sinh cá nhân sạch sẽ, rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

“Thường xuyên lau dọn nhà sạch sẽ. Ăn chín, uống sôi. Không cho chó đi vào nhà thường xuyên, không ôm ngủ chung với chó. Tắm cho chó thường xuyên, tẩy giun định kỳ. Nếu trong nhà có trẻ em, không để trẻ chơi với chó, không để bé bò dưới đất (nhất là những nơi chó thường nằm). Không cho chó vào khu vực trồng rau của vườn nhà để tránh nhiễm trứng giun từ phân chó” - bác sĩ Kiệm khuyến cáo.

Bệnh sán chó là một bệnh rất dễ nhiễm và cũng rất dễ tái nhiễm. Theo số liệu của Viện Sốt Rét - Ký Sinh Trùng - Côn Trùng Trung Ương tại TP.Hồ Chí Minh, trung bình cứ 10 người đi khám bệnh về ký sinh trùng có đến 6 người nhiễm sán chó. Ngoài việc tự vệ sinh phòng ngừa, kiểm soát chó nuôi tại khu vực sinh sống cũng là yêu cầu cần thiết. Theo đó, cần áp dụng vệ sinh đặc biệt và khử trùng chuồng nuôi chó và bất kỳ nơi nào sử dụng cho chó trưởng thành hoặc chó con, phân chó phải được xử lý hàng ngày. Nếu các gia đình có trẻ nhỏ hay tiếp xúc gần gũi với chó hoặc chó con, phải được hướng dẫn thường xuyên rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn nhằm tránh tiếp xúc với chất thải của vật nuôi, không được liếm tay sau khi tiếp xúc với vật nuôi,…

xem chi tiết

Bệnh sán chó là gì?

Gọi là sán chó nhưng đó là 1 loại giun tròn kí sinh ở chó, mèo. Gọi là giun đũa chó, mèo mới đúng. Con giun trưởng thành có thể dài đến 5 – 6 cm. Vật chủ chính của nó là chó, mèo. Người chỉ là vật chủ phụ.

Nhiều bệnh nhân bị nổi mề đay, tái phát nhiều lần chữa hoài không hết. Đi xét nghiệm thì bác sĩ cho làm xét nghiệm máu thấy kết quả dương tính với Toxocara thì hoảng sợ. Vậy thực sự giải nghĩa kết quả đó như thế nào? Có cần điều trị không?

Ấu trùng giun đũa chó di chuyển dưới da

Vòng đời của con giun:

Giun ký sinh chủ yếu ở chó con.

Ai là đối tượng nguy cơ cao bị nhiễm?

Đương nhiên là người nuôi chó, thích chó, tiếp xúc với chó, đặc biệt là trẻ em vì chúng nó hay đút linh tinh vào mồm nên dễ nuốt phải trứng giun. Và ở vùng Nhiệt đới.

Nhiều người bị nhiễm không?

Khá nhiều.

·         Phương tây 2 – 5% ở thành thị, 14 – 37% ở nông thôn.

·         Ở các xứ nhiệt đới nóng ẩm tỉ lệ cao hơn nhiều, có khi đến 60 – 80 – 90% tùy từng nước.

·         Tiếc là ở VN chưa thấy có thống kê lớn.

Biểu hiện như thế nào?

Hầu hết khi bị nhiễm sán chó (giun đũa chó) người ta không có biểu hiện gì cả (thầm lặng). Một số người có biểu hiện các triệu chứng khá mơ hồ, không đặc hiệu gì cả tùy từng thể như:

·         Đau đầu

·         Đau bụng

·         Chán ăn

·         Mề đay

·         Mẩn ngứa

·         Có vấn đề về mắt…..

Bệnh có nặng, có gây biến chứng gì ghê gớm không?

Bệnh sán chó có thể nặng, nhưng rất hiếm. Ấu trùng có thể di chuyển lên não, vào mắt, thậm chí gây nhiễm trùng toàn thân… nhưng nhắc lại là rất hiếm. Và hầu hết người nhiễm không có biểu hiện gì cả.

Ấu trùng sán chó làm tổ trong não

Xét nghiệm thì sao?

Các kĩ thuật hiện nay là xét nghiệm tìm kháng thể chống Toxocare trong máu. Nếu nó dương tính đồng nghĩa là bạn từng nhiễm con này vào 1 thời điểm nào đó trong cuộc sống, không nói lên được hiện tại cái con đó còn sống trong cơ thể bạn hay không... Sau khi ăn phải con giun này, kháng thể sẽ xuất hiện khoảng 2 tuần sau đó,… Và tồn tại rất là lâu . vẫn có thể phát hiện ra kháng thể sau 2,8 năm bằng kỹ thuật ELISA, 5 năm bằng kỹ thuật WESTERN-BLOT kể cả khi con giun đã chết hoặc bị tống hết ra ngoài từ lâu. Điều đó có nghĩa là nếu bạn xét nghiệm thì khả năng dương tính rất cao. Nếu bạn có biểu hiện lâm sàng chẳng hạn như mề đay dai dẳng, vấn đề ở mắt, có khối ở gan, não, huyết thanh chẩn đoán Toxocara(+), đã loại hết các nguyên nhân khác,... kèm theo đó xét nghiệm công thức máu nếu có bạch cầu ái toan tăng cao thì người ta mới nghĩ tới là bạn đang thực sự có con này và khi đó mới điều trị. Còn nếu chỉ đơn thuần bạn có huyết thanh chẩn đoán Toxocara(+) ngoài ra ko có gì khác thì không cần điều trị. Cũng có tác giả cho rằng nên điều trị dự phòng, biết đâu con đó vẫn còn trong cơ thể, 1 ngày đẹp trời nào đó nó vùng lên khởi nghĩa gây bệnh nọ bệnh kia,… Nói chung là trong trường hợp này uống thuốc hay không là tùy kết quả thảo luận của bạn với bác sĩ.

Nếu phải điều trị thì dùng thuốc gì?

Đơn giản lắm: Albendazol (zentel) 15 mg/kg/ngày uống 1 lần, trong 5 ngày.

Phòng nhiễm giun đũa chó như thế nào?

TỐT NHẤT LÀ KHÔNG NUÔI CHÓ , KHÔNG CHƠI VỚI CHÓ. Ngoài ra:

·         Hàng tuần dọn dẹp sạch sẽ nơi chó, mèo nằm.

·         Phân chó, mèo phải được chôn lấp hay bỏ vào túi và vứt bỏ vào thùng rác.

·         Không cho trẻ chơi đùa nơi có chó, mèo thải phân.

·         Rửa tay với xà phòng sau khi chơi đùa với chó, mèo, sau khi nghịch đất cát và trước khi ăn uống.

·         Định kỳ tẩy giun cho chó, mèo.

xem chi tiết