Nhiễm sán và cách phòng ngừa

Bạn Trần Thủy My, phường Phương Nam, TP.Uông Bí, hỏi: “Tôi rất thích ăn rau sống. Dạo gần đây tôi thấy cơ thể mệt mỏi, da ngứa ngáy. Nhờ bác sĩ tư vấn giúp liệu tôi có bị nhiễm sán không? Triệu chứng của nhiễm sán là như thế nào? Xin cảm ơn”. Bác sĩ Lương Xuân Kiên, Trưởng Khoa Các bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Đa khoa tỉnh, tư vấn giúp bạn.

1. Xin bác sĩ cho biết triệu chứng nào ở người là dấu hiệu của nhiễm sán?

Ở nước ta thường xuất hiện bệnh nhân nhiễm sán, chủ yếu là sán lá (sán lá gan lớn, sán lá gan nhỏ, sán lá ruột); sán dây (sán dải bò, sán dải heo,...) và sán máng. Triệu chứng của nhiễm sán khá kín đáo, ít biểu hiện rõ ràng và dễ nhầm lẫn với các bệnh khác. Mỗi loại sán khác nhau, người nhiễm có biểu hiện khác nhau.

Cụ thể: Khi nhiễm sán lá, người bệnh thường đau bụng âm ỉ không rõ vị trí, đau hạ sườn phải, đau nhẹ hoặc đau dữ dội; rối loạn tiêu hóa, ỉa chảy, phân nát, chán ăn. Khoảng 20 - 30% bệnh nhân có biểu hiện các nốt sẩn trên da, gặp chủ yếu ở đùi, mông, lưng với cảm giác ngứa, bứt rứt, khó chịu.

Còn nhiễm sán dây, người bệnh thường không có triệu chứng. Một số trường hợp có thể có đau bụng, ăn không ngon, sụt cân, ngứa da..., xuất hiện đốt sán bò ra hậu môn. Một số trường hợp xuất hiện các vệt lạ trên da do ấu trùng sán dây ký sinh ở da, cơ. Một số trường hợp, ấu trùng sán dây còn ký sinh ở niêm mạc, mắt, não...

Kén sán heo

Còn khi nhiễm ấu trùng sán máng (lây cho người qua da khi tắm nước sông, hồ có nước nhiễm ấu trùng sán máng), trong vài giờ sau khi ấu trùng sán máng chui vào da, bệnh nhân bị ngứa dữ dội, da phù nề nổi mẩn đỏ, sẩn. Sau 1 tuần đỡ ngứa và có thể viêm da, da trầy xước.

2. Nguyên nhân nào gây nhiễm ký sinh trùng sán, thưa bác sĩ?

Ăn thức ăn nhiễm ký sinh trùng sán chưa nấu chín; sử dụng nước nhiễm ký sinh trùng không được đun sôi; ăn các loại trái cây và rau bị nhiễm ký sinh trùng sán và không rửa sạch,... là nguyên nhân chủ yếu gây nhiễm sán ở người. Tuy nhiên, nhiễm sán còn rơi vào trường hợp người làm vườn đi chân đất tiếp xúc với đất bị ô nhiễm; tiếp xúc với phân người và động vật; thiếu vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường,...

Đốt sán dải bò

3. Làm sao để đẩy hết ký sinh trùng sán khỏi cơ thể, thưa bác sĩ?

Sán là những sinh vật ký sinh trong cơ thể vật chủ để sinh tồn. Nhiễm sán khiến bạn gặp nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Khi trú ngụ bên trong cơ thể, sán sẽ giành lấy dinh dưỡng của cơ thể, dần dần bạn có thể bị giảm cân, căng thẳng cùng nhiều vấn đề sức khỏe khác; thậm chí còn gây tử vong. Khi một người trong gia đình bị nhiễm ký sinh trùng giun sán mà không được điều trị, sau một thời gian nó có thể lây nhiễm cho các thành viên khác trong gia đình và những người xung quanh.

Bởi vậy, bạn nên tẩy giun, sán theo định kỳ 6 tháng/lần. Khi cơ thể có dấu hiệu nhiễm sán, bạn nên đến các cơ sở y tế để khám, làm xét nghiệm chẩn đoán bệnh. Việc xét nghiệm cũng giúp tìm chính xác loại sán bị nhiễm để có phương pháp điều trị kịp thời.

Nếu bạn bị nhiễm ký sinh trùng giun sán, tùy theo nhiễm loại sán gì và sán ký sinh ở cơ quan nào mà bác sĩ sẽ quyết định cho bệnh nhân điều trị nội trú tại bệnh viện, hoặc có thể kê đơn thuốc cho bạn về nhà uống thuốc và hẹn bạn tái khám để xét nghiệm lại. Tuy nhiên, một số trường hợp đặc biệt phải dùng tới phương pháp phẫu thuật để xử lý.

Để phòng nhiễm sán, mọi người nên rửa tay sạch trước khi ăn và sau khi vệ sinh. Cần vệ sinh nơi ở, đồ dùng cá nhân như: Thay ga trải giường thường xuyên; lau, khử trùng giầy, dép, sàn nhà. Ăn chín, uống nước đun sôi để nguội. Thức ăn đậy kín không để ruồi, nhặng đậu vào. Không để rác thải bừa bãi. Không đi chân đất hoặc bò lê dính đất nhằm tránh ấu trùng giun móc chui qua da. Rửa trái cây và rau trước khi ăn. Đi đại tiện vào hố xí, trẻ nhỏ đi vào bô. Hạn chế tiếp xúc với chó, mèo,...

Categories: BENH GIUN SAN