Bệnh sán dây, ấu trùng sán lợn có nguy hiểm không?

Bệnh sán dây, ấu trùng sán lợn thường lành tính. Tuy nhiên, người nhiễm sán sẽ gặp nguy hiểm nếu ấu trùng sán lợn tấn công vào não và mắt.

Ăn các loại thịt nhiễm sán có khả năng cao bị nhiễm sán lợn

Nhiễm sán lợn nguy hiểm đến mức nào?

Theo các bác sĩ Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương, việc mắc sán dây, ấu trùng sán lợn liên quan đến tập quán ăn uống, ăn phải thịt lợn sống hay chưa chín có chứa các nang sán (lợn gạo), ăn thịt lợn chưa nấu chín.

Bệnh ấu trùng sán lợn là khi người ăn phải trứng sán dây lợn nhiễm trong thức ăn. Sau khi ăn hay nuốt phải trứng sán, trứng vào dạ dày, nở ra ấu trùng. Ấu trùng đến ruột non, xuyên qua thành ống tiêu hóa vào máu và di chuyển đến ký sinh tại các cơ vân, não, mắt,…

Ấu trùng sán theo máu đến các cơ, mắt hay não của người và sẽ hóa nang. Tùy thuộc vào vị trí ký sinh của nang sán mà có những biểu hiện khác nhau. Nếu nang sán nằm trong cơ sẽ thấy có những u nhỏ, chắc, kích thước khoảng 1 - 2 cm, di động dễ, không ngứa, không đau, nằm ở vị trí cơ vân, không ở trên đường đi của hạch bạch huyết. Nếu nang sán nằm trong não, người bệnh có thể bị động kinh, liệt tay, chân hay liệt nửa người, nói ngọng, rối loạn trí nhớ hoặc đau đầu dữ dội. Nếu nang sán nằm trong mắt có thể gây tăng nhãn áp, giảm thị lực hoặc mù.

Trường hợp bệnh sán trưởng thành ở ruột, khi đến dạ dày, ấu trùng sán sẽ thoát nang và bám dính vào ruột non rồi phát triển thành sán dây trưởng thành.

Sán dây lợn trưởng thành phát triển dần bằng cách nảy chồi, sinh đốt mới từ cổ, tạo ra hàng nghìn đốt sán mới, mỗi đốt có khoảng 50.000 trứng, kéo dài chiều dài của sán trưởng thành lên tới 2-12 m, chúng ký sinh trong ruột non nhiều năm.

Bệnh sán dây lợn trưởng thành thường không biểu hiện rõ rệt. Người bệnh thường xuyên có cảm giác khó chịu, bứt rứt, có những đốt sán tự rụng theo phân ra ngoài (đốt sán là những đoạn nhỏ, dẹt, trắng ngà như xơ mít, đầu sán phẳng), một số trường hợp phát hiện thấy có trứng sán trong phân.

Do nhiễm sán thường không có dấu hiệu, triệu chứng điển hình, không sốt,…nên người bệnh không đi khám và điều trị, để nhiễm sán dài ngày và hậu quả là suy giảm thể lực, rối loạn tiêu hoá, lâu năm trở nên gầy mòn.

Hình ấu trùng sán gạo heo làm tổ trong não người

Phòng và điều trị bệnh sán dây, ấu trùng sán lợn thế nào?

Bệnh sán dây, ấu trùng sán lợn gặp ở nhiều nơi trên thế giới, người mắc bệnh thường liên quan đến tập quán ăn uống, ăn thịt lợn chưa nấu chín. Ở Việt Nam, bệnh xuất hiện ở tất cả các vùng miền, các tỉnh, thành phố.

Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, theo số liệu báo cáo của các cơ sở điều trị, đến nay có ít nhất 55 tỉnh, thành phố có trường hợp bệnh sán dây, ấu trùng sán lợn.

Các bác sĩ đưa ra lời khuyên, nếu nghi ngờ mình và người thân có thể bị mắc sán dây, ấu trùng sán lợn, hãy đến Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương, Viện Sốt rét ký sinh trùng côn trùng Trung ương và các phòng khám chuyên khoa để được tư vấn và làm các xét nghiệm cần thiết.

Để biết xem có phải mắc bệnh sán dây, ấu trùng sán lợn hay không, cần dựa vào các biểu hiện triệu chứng bệnh như: Đi ngoài ra đốt sán, rối loạn tiêu hóa, đau bụng kéo dài,…và các xét nghiệm.

Việc chẩn đoán hiện tại có đang mắc bệnh ấu trùng sán lợn hay không cần dựa vào nhiều yếu tố vì xét nghiệm ELISA kháng thể dương tính có thể do đã bị nhiễm bệnh trước đó. Vì vậy, việc chẩn đoán chính xác nguồn lây truyền, đường lây cần có các điều tra, đánh giá dịch tễ cẩn thận, rõ ràng, chính xác đảm bảo khách quan dựa trên các bằng chứng khoa học.

Cũng theo Cục Y tế dự phòng, khi không may mắc bệnh sán dây, ấu trùng sán lợn, người bệnh không nên quá lo lắng, vì bệnh được điều trị khỏi bằng các thuốc Praziquantel, Niclosamide và Albendazole. Người nhiễm sán trưởng thành chỉ cần uống thuốc 1 ngày là khỏi. Với người nhiễm ấu trùng sán thì cần điều trị dài ngày hơn, thường 2 tuần nhưng có thể kéo dài 4 - 5 đợt, mỗi đợt 21 ngày.

Tuy nhiên, phác đồ điều trị sán lợn chỉ áp dụng từ bệnh viện tuyến huyện trở lên, do đó người dân không tự ý mua thuốc về dùng. Người bệnh cũng không nên điều trị bằng Đông y, thuốc nam hoặc các thuốc cổ điển, vì dễ gây biến chứng nguy hiểm.

Để chủ động phòng bệnh sán dây lợn và ấu trùng sán lợn, Cục Y tế dự phòng khuyến cáo người dân: Thực hiện ăn chín, uống chín, ăn các thức ăn đã được nấu chín kỹ, chế biến hợp vệ sinh. Thông thường, ấu trùng sán lợn sẽ chết khi được đun nấu ở nhiệt độ 75 độ C trong vòng 5 phút hoặc đun sôi trong vòng 2 phút.

Không sử dụng thịt lợn ốm để chế biến thực phẩm. Không ăn thịt lợn tái, chưa nấu chín, nem chua sống, (nguy cơ nhiễm sán dây trưởng thành), rau sống không đảm bảo vệ sinh (nguy cơ mắc bệnh ấu trùng sán lợn). Quản lý phân tươi, nhất là ở những vùng có người nhiễm sán dây lợn trưởng thành. Sử dụng hố xí hợp vệ sinh. Không nuôi lợn thả rông.

Người có sán trưởng thành trong ruột phải được điều trị, không phóng uế bừa bãi.

xem chi tiết

Điều trị dứt điểm giun đũa chó tại TP.HCM

Tôi bị dị ứng nổi mề đay khoảng 1 năm nay ban đầu tôi nghĩ bị nóng gan nên dùng thuốc mát gan giải độc uống nhưng cũng không khỏi, nghi là dị ứng thức ăn tôi kiêng đồ biển và thịt bò, gà nhưng vẫn bị nổi có khi ngày nổi 2 lần ban đầu chỉ là vết nhỏ như muỗi đốt sau đó lan dần và nổi thành mề rất ngứa ngáy và khó chịu.

Mẩn ngứa da do giun sán

Những lúc đó tôi phải dùng thuốc cắt cơn ngứa Teifast. Ngày 25/12/2013 tôi đi khám và xét nghiệm máu tại Bv lớn tại Sài Gòn kq tôi bi nhiễm giun đũa chó (Toxocara Canis) Bác sĩ cho tôi dùng thuốc sổ giun Zentel v-200mg OPV VN+ (ALBENDAZOL) 20 viên trong thời gian dùng thuốc tôi thấy không còn biểu hiện ngứa nữa nhưng vừa hết thuốc tôi lại bị ngứa và ngứa nhiều hơn trước. Thưa các bác sĩ tôi có phải bị nhiễm giun nặng lắm không? Và tôi muốn điều trị cho dứt hết bệnh thì phải làm sao? Xin các bác sĩ giúp tôi với. Tôi rất mong chờ hồi đáp của các bác sĩ.

Gửi chị Hương.

Trước hết chúng tôi xin chia sẻ những lo lắng của chị về bệnh tật và cũng xin lỗi chị vì bận rộn nên hôm nay chúng tôi mới trả lời chị được.

Triệu chứng của bệnh giun đũa chó (Toxacara canis) là gì?

Một trong những triệu chứng của bệnh nhiễm giun toxocara là ngứa da, nổi mày đay, dị ứng. Khi bị nhiễm Toxocara, ấu trùng sẽ vào ruột non, chui qua thành ruột vào máu, đi khắp cơ thể, đi đến đâu gây bệnh đến đó, ở gan thì gây u gan, ở não gây u não, ở da thì gây ngứa,…Vì vậy chị có kiêng cữ thịt bò, gà thì vẫn có thể bị ngứa.

Ấu trùng giun đũa chó di chuyển dưới da

Điều trị bệnh giun đũa chó như thế nào là hiệu quả nhất?

Thuốc đã dùng chị không nói rõ là ngày uống bao nhiêu viên và có uống thêm thuốc gì ngoài Telfast không? Chị có bị nặng hay không thì xin trả lời là nặng vì chị có biểu hiện ngứa, dị ứng rất rõ, tuy nói đến nguy hiểm đến tính mạng thì chưa vì tỷ lệ giun đũa chó lên não gây tử vong là thấp, tuy nhiên không nên chủ quan.

Để điều trị dứt điểm bệnh của chị thì bản thân chị và bác sĩ phải thực hiện như sau:

Bệnh giun đũa chó có trị khỏi hoàn toàn được không?

Bệnh khỏi hoàn toàn nếu chị được uống thuốc có nguồn gốc rõ ràng, đúng, đủ liều, đủ thời gian. Bên cạnh đó bác sĩ phải biết phối hợp thuốc tốt với mỗi giai đoạn bệnh qua các lần xét nghiệm và phải có hồ sơ quản lý ca bệnh có khoa học.

Trách nhiệm của thầy thuốc trong việc điều trị bệnh giun đũa chó cho bệnh nhân như thế nào?

Khi thầy thuốc quyết định cho bệnh nhân dùng thuốc trị bệnh có nghĩa là bệnh nhân đó đã có kết quả xét nghiệm dương tính (đã bị bệnh) với giun đũa chó (sán chó) thì vấn đề điều trị là không phải cứ kê toa thuốc rồi cho bệnh nhân về nhà uống thế là xong, mà cần phải cho bệnh nhân biết uống thuốc A tác dụng ra làm sao? Thuốc B làm sao? Tại sao phải dùng thêm thuốc C?..Tái khám khi nào?..Xét nghiệm lại khi nào?..Khi đến xét nghiệm lại thì xét nghiệm những gì?..Tại sao phải xét nghiệm lại?..

Nói tóm lại khi bác sĩ cho bệnh nhân uống thuốc trị bệnh giun đũa chó cần theo dõi và quản lý ca bệnh qua thông tin 2 chiều giữa bệnh nhân và thầy thuốc. Thầy thuốc phải lên lịch tái khám, xét nghiệm lại cho bệnh nhân trong quá trình điều trị để điều chỉnh thuốc cũng như thông báo cho bệnh nhân biết tình trạng sức khỏe hiện tại của họ và phải cho họ biết lần xét nghiệm này mức độ kháng thể giun đũa chó dương tính là bao nhiêu so với lần xét nghiệm trước, đặc biệt sau điều trị kháng thể trở về bình thường khi nào? Khỏi bệnh hoàn toàn khi nào?

Sau khi dùng thuốc khỏi bệnh, bệnh nhân phải biết được những biện pháp phòng bệnh cho bản thân và gia đình.

Cảm ơn chị đã gửi câu hỏi.

xem chi tiết

Cách điều trị sán chó nhanh nhất

Bệnh sán chó là gì?
Toxocara spp là một nhiễm trùng lây truyền từ động vật sang người (zoonosis) do giun tròn ký sinh thường được tìm thấy trong ruột của chó (Toxocara canis) và mèo (T. cati). Được gọi là bệnh giun đũa chó hay còn gọi là sán chó.
Bệnh giun đũa chó (sán chó), mèo ở người được bác sĩ Wilder phát hiện vào năm 1950 khi có dấu hiệu giun sán trong võng mạc con người. Sau đó được bác sĩ Beaver đặt tên là "ấu dùng di chuyển bên trong nội tạng".
1. Bệnh sán chó lây bệnh cho người như thế nào?

Tác nhân gây bệnh là Toxocara canis hay Toxocara cati, một loài giun tròn thường được gọi là giun đũa của chó, mèo.
Giun đũa chó/mèo (sán chó) sẽ đẻ trứng, trứng theo phân ra ngoài môi trường và sau 1-2 tuần lễ các trứng này sẽ hoá phôi.
Đây là giai đoạn có thể gây bệnh cho người nếu nuốt phải trứng. Trẻ em là đối tượng dễ nhiễm bệnh nhất do thói quen đùa nghịch với đất cát, mà đất cát lại là nơi phát tán trứng giun do đặc tính phóng uế bừa bãi của chó, mèo.
Sau khi nuốt trứng vào cơ thể, các ấu trùng giun sẽ được phóng thích, đi xuyên qua thành ruột và theo đường máu di chuyển đến gan, phổi, hệ thần kinh trung ương. Tại đây, các ấu trùng có thể sống sót trong cơ thể người trong nhiều tháng và sau đó bị phản ứng viêm của cơ thể tiêu diệt các ấu trùng di chuyển hoặc khiến chúng ngưng phát triển, nhưng chỉ sau khi các ấu trùng này đã gây tổn thương tại các mô.

Dấu hiệu nhiễn sán chó

2. Tiếp xúc với chó mèo lây bệnh sán chó?
Do đặc điểm chó, mèo là những động vật rất gần gũi với người, nên bệnh phân bố khắp thế giới và bất kỳ ai trên thế giới cũng đều có nguy cơ nhiễm bệnh.
Bệnh giun đũa chó, mèo tại Việt Nam chưa được nghiên cứu nhiều, một phần vì các triệu chứng lâm sàng không đặc hiệu, một phần vì việc xét nghiệm phân không áp dụng được trong bệnh này vì giun không phát triển được đến giai đoạn trưởng thành và đẻ trứng trong ruột của người.
Những năm gần đây đã có nhiều điều tra về huyết thanh học, chủ yếu với kỹ thuật ELISA nhưng chỉ giới hạn ở một số địa điểm cụ thể và số mẫu chứa nhiều nên các số liệu khó nói lên tình hình nhiễm chung trong cả nước.
Tuy chưa có số liệu chính xác về tình hình bệnh, nhưng nguy cơ lây nhiễm trứng giun sán chó, mèo vào người tại Việt Nam là rất cao, dẫn đến tình hình bệnh không phải là thấp do việc nuôi chó, mèo trong nhà rất phổ biến và đa số các thú nuôi này không được tắm rửa thường xuyên hay chích ngừa bệnh.
Một khảo sát tình hình nhiễm giun tròn ở 177 con chó thì cho thấy tỷ lệ nhiễm Toxocara canis trong ruột chiếm từ 10% – 25% và qua xét nghiệm phân thì có tỷ lệ là 22,8% – 40%. Ngoài ra một khảo sát trên 90 mẫu rau sống bán tại các siêu thị trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh, số mẫu rau nhiễm trứng giun sán chó, mèo chiếm đến 67,7%.
3. Dấu hiệu của bệnh sán chó như thế nào?
Nhiều người cho rằng ngứa, nổi mề đay chỉ là do cơ thể dị ứng với các tác nhân từ bên ngoài như thực phẩm, lông chó, bụi, hóa chất,… Tuy nhiên, một trong những nguyên nhân gây ngứa da có thể là do mắc bệnh ký sinh trùng giun sán, đặc biệt là bệnh sán chó. Đây là một nguyên nhân khó nhận biết bằng những cách đơn thuần mà chỉ khi thực hiện xét nghiệm tình trạng nhiễm giun sán mới có thể phát hiện được.
Bệnh giun sán hiện có rất nhiều loại, trong đó có các loại hay gặp ở Việt Nam là sán lá gan lớn, giun đầu gai, giun lươn, giun đũa chó/mèo (sán chó), amíp, sán máng, sán gạo heo và sán lá phổi (Paragonimus).
Khi xâm nhập vào cơ thể người, chúng không phát triển ngay thành những con giun nhỏ, mà thường tồn tại dưới dạng ấu trùng, hình thành những khối u di chuyển được trong da và mô mềm, thường xuất hiện ở mặt, mu bàn tay, lưng, mông, bụng,…
Khối u này dần chuyển thành một nốt nhỏ hoặc một khối phù nề, gây ra những tổn thương đối với hệ thần kinh trung ương như làm rối loạn tri giác, liệt nửa người, hôn mê.
Ngoài ra, ấu trùng còn có thể di chuyển vào nội tạng như gan, phổi, gây đau bụng, ho, đau ngực, khó thở. Nếu chúng di chuyển vào mắt thì sẽ gây xuất huyết, giảm thị lực, dẫn đến mù lòa. Còn khi chúng chui vào hốc tai, hốc mũi sẽ gây ra hiện tượng nhức tai, viêm mũi.
Mỗi loại giun sán sẽ gây một sức tàn phá khác nhau trong cơ thể. Chúng có thể ăn lên não, cơ tim, mắt hoặc chỉ gây ngứa, mủ và viêm da. Biểu hiện rõ ràng dễ nhận thấy nhất khi bị giun sán là ngứa da.
Nguyên nhân bị ngứa khi nhiễm giun sán là do chất thải tiết của chúng có trong máu người và cơ thể chúng ta nhận biết chất thải tiết đó là kháng nguyên lạ. Từ đó, cơ thể sẽ sinh kháng thể chống lại dị nguyên này khiến cho người bị nhiễm giun sán trong máu rất ngứa, nhiều người gãi mà không thể hết ngứa.
Thói quen ăn rau, hải sản, thịt tái, sống, môi trường ô nhiễm, việc nuôi thú cưng là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến con người bị nhiễm ấu trùng giun sán trong máu gây ngứa dị ứng da, đặc biệt là ấu trùng giun đũa chó (sán chó) có tên khoa học là toxocara canis. Bệnh hiện nay có tỷ lệ nhiễm rất cao.
Hiện nay phần lớn bệnh nhân có biểu hiện dị ứng mề đay, ngứa da đều cho kết quả xét nghiệm máu bị nhiễm toxocara canis giun đũa chó.
Bệnh giun sán hiện nay nếu được xét nghiệm, điều trị kịp thời có thể khỏi hoàn toàn, để lâu bệnh gây biến chứng lên não, gan, mắt rất nguy hiểm.
“Ngứa, dị ứng da là nguyên nhân thường gặp và cũng là triệu chứng báo hiệu bệnh nặng sau này. Song, nhiều người đang bỏ qua triệu chứng này, họ ít nghĩ đến nguyên nhân từ giun sán dẫn tới việc không điều trị tận gốc được bệnh”, bác sĩ N.N.Ánh cho hay.

Theo đó, những trường hợp bị ngứa lâu ngày nên xét nghiệm máu để chẩn đoán một số loại giun sán trong máu gây ngứa dị ứng da. Thông thường, sau điều trị đặc hiệu giun sán, bệnh nhân sẽ hết ngứa trong vòng 3 tuần.
4. Xét nghiệm bệnh sán chó mèo ở đâu?
Bạn hoàn toàn có thể thực hiện xét nghiệm và điều trị sán chó ở các bệnh viện công lập, bệnh viện tư nhân nhưng phải tuân thủ theo đúng liệu trình điều trị của bác sĩ. Tuy nhiên, để được xét nghiệm kịp thời khi có những biểu hiện bệnh hoặc xét nghiệm tầm soát định kỳ, bạn có thể đến phòng khám chuyên khoa ký sinh trùng Ánh Nga xét nghiệm, tư vấn để được trả kết quả nhanh chóng nhất có thể tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Cách điều trị bệnh sán chó hiệu quả hiện nay:

5. Phác đồ điều trị cho người bị nhiễm sán chó

Vấn đề điều trị sán chó tùy thuộc vào diễn biến lâm sàng của bệnh nhân. Nếu sán chó gây ảnh hưởng đến các cơ quan nhạy cảm và dễ tổn thương như mắt có khi phải phẫu thuật. Khi dùng thuốc, bệnh nhân phải tuân thủ theo sự chỉ dẫn của bác sĩ, không tự ý mua thuốc về uống. Sán chó có thể trị khỏi nhưng sẽ bị tái phát nếu bị nhiễm trở lại. Một số cơ quan như mắt, não bộ,… bị ấu trùng sán chó gây tổn thương nhiều thì khó chữa khỏi hoàn toàn.
Để điều trị nhiễm giun đũa chó, người ta dùng Albendazole 400mg chia 2 lần trong ngày và uống trong 2-3 tuần.
Sau khi điều trị, người bệnh khi làm thử nghiệm Elisa có thể cho kết quả dương tính (+) hằng năm do kháng thể ký sinh trùng sán chó có thể tồn tại trong máu vài năm sau đó. Do đó, cần phải đi xét nghiệm máu lại mỗi 3 tháng/ lần cho đến khí kết quả hoàn toàn âm tính thì mới kết luận được kết quả điều trị.
6. Phòng ngừa nhiễm sán chó
– Giữ gìn vệ sinh cá nhân: rửa tay sạch trước khi ăn, nhà cửa phải được lau dọn sạch sẽ, ăn chín, uống chín, nếu ăn rau sống phải rửa sạch bằng thuốc tím và rửa dưới vòi nước đang chảy.
– Nên tắm cho chó thường xuyên, khám sức khỏe định kỳ ở cơ sở thú y và xổ giun định kỳ. Thu gom, xử lý phân chó như phân người, không để chó ỉa bậy khắp nơi.
Nhiễm sán chó là bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, kể cả trẻ em và gây ảnh hưởng đến sức khỏe nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Thậm chí là để lại nhiều di chứng nếu không điều trị kịp thời. Và bệnh này thường sẽ không lây từ người qua người.

xem chi tiết

Nhiễm ký sinh trùng từ chó và mèo

Chó mèo có thể bị nhiễm nhiều loại ký sinh trùng như "sán tròn" hay giun đũa (roundworm), sán dây (tapeworm), sán móc (hookworm, ancylostoma); các loại sán này có thể được truyền qua người qua đường miệng hoặc qua đường da. Ví dụ sán móc có thể chui vào da lúc người đi chân không trên bãi biển, trong vườn có phân chó, chỗ nó chui vào da gây ngứa đỏ và có thể thấy đường đỏ ngoằn ngoèo đi dưới da (cutaneous larva migrans). Thường gặp nhất là sán chó Toxocara canis hay T. cati (mèo) gây ra bệnh Toxocariasis. Hầu như thế nào con chó cũng có bị Toxocara một vài lần trong đời và bác sĩ thú y thường cho xổ (tẩy) lãi đều đặn. Hết 20% chó trưởng thành và 50% chó con mắc Toxocara. Chó mẹ truyền qua chó con lúc có thai và lúc cho con bú. Ký sinh trùng thải ra từ phân chó rất nhiều, mỗi con sinh ra cả 200,000 trứng, và các trứng này có thể sống sót qua nhiều năm ngoài trời, trong các bãi các em bé hay đến chơi. Ở Mỹ, thường là trẻ con mắc bệnh này, nhất là vùng khí hậu ẩm ướt và nóng (ví dụ miền nam), do chơi các nơi đất bị nhiễm trứng sán chó hay mèo đi cầu ở đó mà chủ không hốt lên và bỏ đi vào thùng rác. Trứng sán cần phát triển trong đất một thời gian mới gây bệnh được; nếu bé chỉ tiếp xúc trực tiếp với con chó hay con mèo thì không bị nhiễm Toxocara. Trẻ có tật ăn đất (pica) dễ bị bệnh này. Trứng do người nuốt vào ruột non, nảy nở ở đó, rồi thành ấu trùng đi theo dòng máu chui vào gan, phổi , mắt, não bộ (second stage larva, visceral larva migrans/VLM) và mắt (ocular larva migrans), sẽ bị bọc lại bằng một màng bao quanh (encyst) trong một bộ phận của con người, gây ra phản ứng viêm cục bộ trong một bộ phận vì con người chỉ là ký chủ "tình cờ", bất đắc dĩ của toxocara (accidental host); ký sinh trùng không trưởng thành được và không đi hết chu kỳ. Ngược lại, lúc được nuốt vào ruột chó hoặc mèo, trứng thành ấu trùng (larva) sẽ lên phổi, nuốt trở lại vào ruột trưởng thành ở trong ruột con chó, mèo và sinh trứng tiếp). Gà, thỏ, cừu cũng là ký chủ bất đắc dĩ. Người cũng có thể bị nhiễm toxocara do ăn thịt gà, thịt cừu, thịt thỏ chưa nấu chín nếu những con vật này chứa những ấu trùng trong thịt của nó.

Viêm da dị ứng do nhiễm sán chó

Người bệnh có thể không có hay có ít hay nhiều triệu chứng. Nhẹ thì mệt mỏi, ho, nhức đầu, mất ngủ, khó chịu, đau bụng. Có thể triệu chứng nặng hơn như khò khè khó thở, nhất là trẻ em. Khám thấy gan lớn, hạch lâm ba sưng. Ký sinh trùng có thể di đến mắt (ocular larva migrans, có thể bị định bệnh nhầm là u bướu mắt ở trẻ em, có thể gây mù mắt một bên).
Thử máu sẽ thấy những dấu hiệu của cơ thể phản ứng với ký sinh trùng như các tế bào eosinophil tăng cao (hypereosinophilia), lượng kháng thể (immunoglobulin) tăng cao (hypergammaglobulinemia). Thử nghiệm máu (serological testing) giúp phát hiện nhiễm toxocara (enzyme immunoassay (EIA) with larval stage antigens extracted from embryonated eggs, Toxocara excretory-secretory (TES) antigens) tìm và đo các kháng thể đặc thù với antigen của con ký sinh trùng, chứng minh là cơ thể đã tiếp cận với ký sinh trùng. Tuy nhiên, người có sán lãi cũng có thể phản ứng chéo với sán chó Toxocara canis. Người ta khuyến cáo không nên căn cứ trên một thử nghiệm thôi mà chẩn đoán mắc bệnh Toxocara. Các thử nghiệm này có mức chuyên biệt và nhạy cảm cao đối với ấu trùng di chuyển trong nội tạng nhưng ít nhạy hơn đối với ấu trùng di chuyển vào mắt.Thử nghiệm có thể phản ứng chéo với các giun sán khác, và bác sĩ quyết định có cần cho thuốc chữa hay không, dùng thuốc gì, và liều lượng thế nào tùy theo từng trường hợp.
Khả năng một người VN trung bình có các ký sinh trùng trong người cũng khá cao. Theo Bác sĩ Nguyễn Ngọc Ánh, chuyên khoa Ký sinh trùng (VN) cho biết hiện nay tỷ lệ nhiễm giun sán chó/mèo - Toxocara trong dân số VN rất cao. “Đặc biệt những loại thuốc xổ giun uống một liều dự phòng thông thường không diệt được chúng. Một khảo sát về tình hình nhiễm giun tròn đường tiêu hóa trong 177 con chó tại một số địa phương tỉnh Thanh Hóa cho thấy qua mổ khám, tỷ lệ chó nhiễm toxocara canis chiếm từ 10-25% và qua xét nghiệm phân là từ 22,8-40%. Ngoài ra một khảo sát trên 90 mẫu rau sống bán tại các siêu thị trên địa bàn TP HCM, số mẫu rau nhiễm trứng giun đũa chó, mèo chiếm đến 67,7% .

Sán chó làm tổ trong não

Theo Viện Thú Y VN (12/2018) tỷ lệ nhiễm giun đũa khá cao ở chó (37,7% và 24,3%), mèo (47,8% và 38,3%) tại Hà Nội và Hưng Yên. Chó mèo nuôi thả rông và đi vệ sinh bừa bãi tại Hà Nội và một số ít được nuôi nhốt được thả ra vào buổi sáng sớm để đi vệ sinh, phân chuồng chó mèo bị đổ ra mương ở trước nhà là điều kiện thuận lợi cho việc phát tán mầm bệnh. Bên cạnh đó, thói quen ăn rau sống, trẻ em nghịch đất, cát và thường xuyên ôm chó mèo vào lòng là nguy cơ làm lan truyền mầm bệnh từ chó mèo sang người. Ngoài ra, việc hạ sốt cho trẻ con bằng các loại nước lá như nhọ nồi hoặc ăn rau má, diếp cá vào mùa hè cũng tiềm tàng nguy cơ nhiễm ấu trùng giun đũa chó mèo sang người. Kiểm tra trên người cho thấy >58% dương tính với Toxocara spp.
Thuốc mebendazol hay albendazole làm con sán hay con lãi không hấp thu đường glucose được, mất dự trữ glycogen và mất nguồn năng lượng (ATP), do đó ký sinh trùng bị tê liệt và chết dần dần.( Khác với những thuốc chữa lãi khác như pyrantel và piperazine tác dụng trên hệ thần kinh con ký sinh trùng (sán lãi) là các cơ của nó không đáp ứng với acetylcholine và do đó nó bị tê liệt nhanh chóng, bị đẩy ra khỏi ruột và còn sống lúc bị đi cầu ra ngoài).
Albendazole thường được dùng với liều 400mg (uống) hai lần/ ngày/trong 5 ngày. Đôi khi bệnh không khỏi hẳn, tái lại; và trong một công bố của Hàn Quốc (Min-Hye Kim) bệnh nhân bị các nốt trong phổi và các túi áp xe trong gan, đau bụng, ngứa dữ dội và mề đay, người ta dùng đến 3 đợt thuốc mới kết quả dứt bệnh sau hơn 2 tháng. Mebendazole, uống, thường được dùng với liều 100mg-200 x hai lần/ ngày/trong 5 ngày.

Albendazole (Albenza) là thuốc chống giun sán phổ rộng, dùng để điều trị một số bệnh nhiễm trùng do giun như sán dây lợn (heo) và sán dây chó. Tác dụng phụ thường gặp của Albenza bao gồm:

•        buồn nôn.
•         nôn.
•        đau dạ dày và bụng.
•         đau đầu.
•         chóng mặt, hoặc
•         rụng tóc tạm thời.

Hãy cho bác sĩ biết nếu có tác dụng phụ nghiêm trọng của Albendazole bao gồm:

•         thay đổi thị giác,
•          mắt vàng hoặc da,
•          đau bụng hoặc đau bụng dữ dội
•          Nước tiểu đậm,
•          mệt mỏi khác thường,
•          dễ bầm tím hoặc chảy máu,
•          dấu hiệu nhiễm trùng (ví dụ: sốt, đau họng kéo dài),
•         thay đổi lượng nước tiểu,
•          nhức đầu dữ dội hoặc dai dẳng,
•          co giật,
•          mất tỉnh táo, hoặc
•         cổ rất cứng.

Liều lượng của Albendazol khác nhau, tùy thuộc loại nhiễm ký sinh trùng đang được điều trị. Albenza có thể tương tác với các loại thuốc khác bao gồm kháng sinh, cimetidin, dexamethasone, Praziquantel hoặc theophylline. Hãy cho bác sĩ của bạn tất cả các loại thuốc bạn đang dùng. Khi mang thai, Albenza chỉ nên được sử dụng khi được kê đơn. Thuốc có thể gây hại cho thai nhi. Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ nên thử thai âm tính trước khi bắt đầu dùng thuốc này. Nếu bạn có thai, hãy nói với bác sĩ của bạn ngay lập tức. Nam giới và phụ nữ nên sử dụng 2 hình thức ngừa thai hiệu quả (ví dụ: bao cao su và thuốc tránh thai) trong khi dùng Albenza và trong 1 tháng sau khi ngừng thuốc. Người ta không biết Albenza truyền vào sữa mẹ hay không. Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi cho con bú.
Chúc bệnh nhân may mắn.

xem chi tiết

Ký sinh trùng nào gây nguy hiểm nhất ở người?

Bệnh ký sinh trùng lây nhiễm cho con người có rất nhiều loại, phần lớn chúng gây cảm giác khó chịu, nếu bị nhiễm trong máu có thể ngứa da, dị ứng, nổi mề đay như bệnh da liễu, thậm chí một số loài có thể gây tử vong khi di chuyển đến não như sán chó, giun đũa chó, ấu trùng sán gạo heo.

1. Ký sinh trùng bắt buộc:

Muốn tồn tại thì nó phải ký sinh.

Ví dụ: Giun đũa, giun kim, giun tóc,…

2. Ký sinh trùng tùy nghi:

Ký sinh trùng này có thể sống tự do ở môi trường bên ngoài, có thể sống ký sinh trong cơ thể sinh vật khác. Ví dụ như là giun lươn strongyloides có thể sống trên ốc và các loài thủy sinh nhưng vẫn có thể sống và sinh sản trên cơ thể con người.

3. Nội ký sinh trùng:

Ký sinh trùng sống bám bên trong cơ thể sinh vật khác.

Ví dụ: Giun đũa, giun kim, sán lá gan,…

4. Ngoại ký sinh trùng:

Ký sinh trùng sống bám trên bề mặt cơ thể (chí, rận,…) hoặc trong lớp thượng bì (con cái ghẻ, Demodex).

Hình ảnh viêm da do ký sinh trùng Demodex

5. Ký sinh trùng lạc chỗ:

Ký sinh trùng di chuyển sang một cơ quan khác với cơ quan nó thường ký sinh.

Ví dụ: Giun đũa nếu không được điều trị có thể chúng di chuyển lên đường mật gây nên biến chứng nặng, đau đớn và tổn thương đường mật; sán lá gan di chuyển ra ngoài da,…

Hình ảnh giun chui ống mật

6. Ký sinh trùng lạc chủ:

Ký sinh trùng ký sinh trong cơ thể động vật như chó, mèo và có thể sinh sản trứng và ấu trùng trên cơ thể chó, mèo,... nhưng khi con người vô tình nuốt phải ấu trùng này chúng sẽ chu du trong dòng máu, tồn tại trong cơ thể nhiều năm dưới dạng ấu trùng không đẻ trứng trong cơ thể người.

Ví dụ: giun đũa chó (Toxocara) có thể có lây nhiễm cho con người dưới dạng ấu trùng có trong rau sống, thịt tái hoặc tiếp xúc đùa giỡn với chó, mèo.

Hình ảnh ấu trùng giun đũa chó (sán chó) di chuyển dưới da

Hình ảnh ấu trùng giun đũa chó (sán chó) di chuyển ở bộ phận sinh dục nam 

Hình ảnh ấu trùng giun đũa chó (sán chó) di chuyển đến mắt và não

Bệnh thường được điều trị khỏi hoàn toàn nếu chưa xảy ra biến chứng nặng về não. Trường hợp gây tổn thương não do sán chó Toxocara vẫn có thể điều trị khỏi, tuy nhiên cần được bổ sung thuốc chống phù não và hậu quả để lại di chứng về não là không thể tránh khỏi.

Vì vậy mọi người nên 6 tháng đến 1 năm xét nghiệm kiểm tra giun sán 1 lần, đặc biệt là những người thường xuyên có biểu hiện ngứa da, dị ứng, nổi mề đay.

xem chi tiết

Biểu hiện bệnh sán chó như thế nào?

1.Dấu hiệu nào nhận biết ngứa do nhiễm sán chó?

Phần lớn nhiễm sán chó hay còn gọi là (giun đũa chó) không có triệu chứng mà tình cờ phát hiện qua xét nghiệm kiểm tra sức khỏe tổng quát. Một số trường hợp phát hiện khi phát ban ngứa, điều trị bệnh da liễu hay bệnh dị ứng, bệnh viêm gan,... Khi dùng thuốc giảm ngứa nếu ngừng thuốc 1 – 2 tuần tái phát lại. Một số trường hợp mệt mỏi, cáu gắt, sốt nhẹ, sôi bụng, gầy gò, chán ăn mà không tìm ra nguyên nhân.

Vậy bạn là người hay dùng thức ăn tươi sống, rau hay thịt tái, cá sống , sinh sống ở một số vùng nguồn nước không vệ sinh (hiện tại hay quá khứ) nên khám và xét nghiệm có nhiễm giun đũa chó hay không.

Bạn là người có các triệu chứng ngứa, mẩn đỏ kéo dài điều trị không khỏi nên khám và xét nghiệm  xem có nhiễm giun đũa chó hay không.

2.Những người nào có nguy cơ bị nhiễm giun đũa chó?

Mọi người đều có thể bị nhiễm trứng  giun sán và gây bệnh sán chó. Nhất là các gia đình nuôi chó mèo và trẻ con nhiễm cao hơn người lớn. Tỷ lệ nông thôn nhiễm cao hơn thành phố do sử dụng nguồn nước và tiếp xúc với đất thường xuyên. Những người hay ăn các loại rau, thịt động vật tươi sống. Những người hay ăn các nội tạng động vật chưa được nấu chín kỹ, uống phải nguồn nước nhiễm trứng giun. Thói quen tiếp xúc thú cưng hay đất, không rửa tay trước khi ăn.Ở Việt Nam có khoảng 20% người có kháng thể với giun đũa chó và tỷ lệ này ngày càng tăng nhanh. Tại Mỹ, tỷ lệ nhiễm cao nhất là 13,9% và giảm dần còn 5,1%.

3.Triệu chứng nhiễm giun sán ít ngờ nhất

Nhiều người cho rằng ngứa, nổi mề đay là do cơ thể dị ứng với các tác nhân như thực phẩm, bụi, hóa chất... Tuy nhiên, một trong những nguyên nhân gây ngứa da có thể là do mắc bệnh ký sinh trùng giun sán, đặc biệt là bệnh sán chó. Đây là một nguyên nhân khó nhận biết bằng những cách đơn thuần mà chỉ khi thực hiện xét nghiệm tình trạng nhiễm giun sán mới có thể phát hiện được.

Khi xâm nhập vào cơ thể người, giun sán không phát triển ngay thành những con giun nhỏ mà tiếp tục tồn tại dưới dạng ấu trùng, hình thành những khối u di chuyển được trong da và mô mềm, thường xuất hiện ở mặt, mu bàn tay, lưng, mông, bụng,… Khối u này dần chuyển thành một nốt nhỏ hoặc một khối phù nề, gây ra những tổn thương đối với hệ thần kinh trung ương như làm rối loạn tri giác, liệt nửa người, hôn mê.

Ngoài ra, ấu trùng còn có thể di chuyển vào nội tạng như gan, phổi, gây đau bụng, ho, đau ngực, khó thở. Nếu chúng di chuyển vào mắt thì sẽ gây xuất huyết, giảm thị lực, dẫn đến mù lòa. Còn khi chúng chui vào hốc tai, hốc mũi sẽ gây ra hiện tượng nhức tai, viêm mũi.

Ngứa da, nổi mề đay là biểu hiện của nhiễm giun sán

Mỗi loại giun sán sẽ gây một sức tàn phá khác nhau trong cơ thể. Biểu hiện rõ ràng dễ nhận thấy nhất khi bị giun sán là ngứa da.

Nguyên nhân bị ngứa khi nhiễm giun sán là do chất thải tiết của chúng có trong máu người và cơ thể chúng ta nhận biết chất thải tiết đó là kháng nguyên lạ. Từ đó, cơ thể sẽ sinh kháng thể chống lại dị nguyên này khiến cho người bị nhiễm giun sán trong máu rất ngứa, nhiều người gãi mà không thể hết ngứa.

xem chi tiết